Karl Ove Hufthammer

Orddeling-stoppen

Datamaskiner har ført til store endringar i måten aviser og andre trykksaker blir produsert. Ein kan no få til flotte grafiske utformingar, og redigering av tekst kan gjerast både kjapt og enkelt. Men dessverre har datamaskinene sitt inntog i publiseringsverda og hatt negative konsekvensar. Den manuelle korrekturlesinga blir redusert, eller til og med fjerna, til fordel for elektroniske stavekontrollar, til tider med horrible resultat. Eit anna ofte oversett problem er orddeling.

Med orddeling meiner eg ikkje serskriving (der for eksempel «lammekotelettar» blir til «lamme kotelettar»), men deling av ord på slutten av linjer. Ofte blir blokkjustert tekst (jamn høgremarg) brukt, og dette gjer orddeling spesielt nødvendig. Problema dukkar opp når det er datamaskiner som skal ta seg av denne jobben.

Orddelingsprogramvare

Rett nok har orddelingsprogramma blitt betre med åra. Opphavleg fanst det berre engelske program for dette, som gav grusomme resultat når dei vart brukt på norsk tekst. No finst det ordlister/algoritmar som fungerer greitt for norske ord òg. På denne sida finn du skrekkeksempel på orddelingar henta frå forskjellige aviser og blad.

Nokre av orddelingane du finn her er morosame, andre berre tragiske. Men dei fleste forstyrrar lesinga, og gjer teksten vanskelegare å forstå. Derfor må me kjempa mot feilaktige orddelingar, før problemet blir for stort. Avis- og bladprodusentane er sjølve ansvarlege for å bruka programvare som kan gjera god orddeling av norske ord. (Det same er òg du når du produserer tekst!)

Orddelingstest

Kvar orddeling blir testa med følgjande programvare:

Eg har markert korleis desse handterer orda med «korrekt» for korrekt orddeling og «feil» for feilaktig orddeling. Viss du har tilgang til andre orddelingsprogram for norsk, tar eg gjerne imot rapportar om korleis desse handterer orda du finn på denne sida.

Tips

Viss du finn orddelingsfeil ikkje nemnt på denne sida i aviser, blad eller andre plassar, er eg veldig interessert i å høra om det. Ord som får ei ny tyding på grunn av orddeling er spesielt velkomne. Det same er ord som blir uforståelige når dei er feildelt. Viss du ser nokre av dei orddelingane nemnt på denne sida på trykk andre plassar, er òg dette av interesse. Hugs å skriva om det er greitt at nemner deg med namn og e-postadresse når du sender meg orddelingstips.

Resultat

2003-05-01
Orddeling
po-
promantiker
Word
«korrekt»
Kleveland
«feil»
Første tips
Espen Lauvlund Nilsen
Dagbladet
En artikkel om Morten Abel i Dagbladet for en tid tilbake. Gikk en stund før jeg skjønte hva en «po-promantiker» skulle være.
2002-08-24
Orddeling
nettapene
Word
«feil»
Kleveland
«feil»
Første tips
Jørn Støylen
VG, 2002-07-31
«Nettapene har imidlertid ikke skremt Møller […]» Det er sjølvsagt (eller dessverre) «nett-tapene» og ikkje «nett-apene» det er snakk om …
2002-04-08
Orddeling
totaly-
telse
Word
«feil»
Kleveland
«korrekt»
Første tips
Bjarte Lofnes Hauge
PCPro, 2002-01-10, side 65
[…] ga oss en så bra totaly-
telse at det ble liggende et heste-
hode foran de andre.
2002-03-21
Orddeling
drak-
toppsettet
Word
«korrekt»
Kleveland
«korrekt»
Første tips
Jørn Støylen
Dagbladet, 2002-03-08
[…] i Dagbladet fredag 8. mars 2002, «:sterke meninger», under «Landslaget på rævva».
2002-02-18
Orddeling
sla-
gugle
Word
«korrekt»
Kleveland
«korrekt»
Første tips
Jørn Støylen
Dagbladet
I ein og same artikkel i Dagbladet for eit par år sidan – det var ein kommentar til eit naturprogram på TV – såg eg desse to. [Kommentaren gjeld denne og neste orddeling.]
Orddeling
slu-
kørret
Word
«korrekt»
Kleveland
«korrekt»
Første tips
Jørn Støylen
Dagbladet
2001-12-05
Orddeling
drit-
tunge
Word
«korrekt»
Kleveland
«korrekt»
Første tips
Karl Ove Hufthammer
Bergensavisen, 2001-12-04, side 50
2001-11-28
Orddeling
nikkersa-
delen
Word
«feil»
Kleveland
«feil»
Første tips
Karl Ove Hufthammer
à la Kart (Kartverkets avis), nummer 7, 2001, side 8
Eg måtte lesa dette ordet fleire gongar før eg endelig forsto kvar som var meint.
2001-11-23
Orddeling
nåle-
vende
Word
«feil»
Kleveland
«feil»
Første tips
Karl Ove Hufthammer
ps – Nyttig informasjon fra Posten, nummer 3, 2001, side 20
Hmm, kanskje dette er den endevendinga ein føretar når ein leitar etter nåla i høystakken?
2001-09-02
Orddeling
Trondheim-
stollere
Word
«feil»
Kleveland
«feil»
Første tips
Ketil Albertsen
Adresseavisen, 2001-08-28, side 11
Siden jeg vokste opp i en «klassisk» gruveby, Kongsberg, selv om det er over 40 år siden gruvene var i drift visste enhver guttunge i min barndom hva en stoll er. Men «Trondheim-stollere», som Adressa skriver om, det er en ukjent yrkestittel.
Orddeling
smås-
mugling
Word
«feil»
Kleveland
«korrekt»
Første tips
Ketil Albertsen
Adresseavisen, 2001-08-28, side 11
Disse stollerne har forresten oppdaget mye «smås-mugling» – å «mugle» er vel en form fra sørlands-dialekter, vi pleide si «mugne» på Kongsberg. Med fuktigheten i stollene var det nok ikke urimlig at noe ville mugle/mugne. Likevel er jeg ikke helt sikker på hva smås-mugling er for noe.
Orddeling
kle-
skjedene
Word
«feil»
Kleveland
«korrekt»
Første tips
Ketil Albertsen
Adresseavisen, 2001-08-03
Sommerens definitive fulltreffer må vel være i en kronikk i Adressa den 3. august (det kan ha vært den 4. august) om «pornofiseringen» av motene for småjenter, som ifølge skribenten var drevet fram av de store kle-skjedene.
Orddeling
firehjul-
strekk
Word
«korrekt»
Kleveland
«korrekt»
Første tips
Ketil Albertsen
Adresseavisen, veke 32
I uka etter fortalte en bilspalte i samme avis om en bil med firehjul-strekk. Jeg har sett forhjul-strekk for mange år siden, så dette er bare en oppdatering.
Orddeling
innholdsleverand-
ørene
Word
«korrekt»
Kleveland
«korrekt»
Første tips
Ketil Albertsen
Computerworld, Slutten av juli
Computerworld (hjemmehørende blant «den kulørte fagpresse») skrev i slutten av juli om Internett og de dominerende innholdsleverand-ørene. De klarte å få til den ordde-lingen to ganger i samme artikkel, forresten.
Orddeling
samfunn-
stopper
Word
«feil»
Kleveland
«korrekt»
Første tips
Ketil Albertsen
Adresseavisen, 2001-08-28
Samfunn-stopper – den er jo bare en variasjon av «orddeling-stoppen».
Orddeling
kun-
start
Word
«korrekt»
Kleveland
«korrekt»
Første tips
Ketil Albertsen
Adresseavisen, 2001-08-28
Fotografi som kun-start. Man går kanskje over på oljemaleri etterpå?
Orddeling
nye-
tablerte
Word
«korrekt»
Kleveland
«korrekt»
Første tips
Ketil Albertsen
Adresseavisen, 2001-08-28
Det nye-tablerte L-M-K-akademiet. Et tablå er jo noe som er satt fram på et bord, så dette er vel noe som nylig er satt fram som et tablå, eller hva?
Orddeling
port-
retter
Word
«korrekt»
Kleveland
«korrekt»
Første tips
Ketil Albertsen
Adresseavisen, 2001-08-28
Det må vel være det utvalget mat man har i et gatekjøkken med utsalg over hagegrinda, eller?
2001-07-20
Orddeling
endetid-
steikn
Word
«korrekt»
Kleveland
«korrekt»
Første tips
Karl Ove Hufthammer
Bergens Tidende, 2001-07-13, side 18
2001-06-26
Orddeling
koko-
snøtter
Word
«korrekt»
Kleveland
«korrekt»
Første tips
Karl Ove Hufthammer
Fiskaren, nummer 69, årgang 78, side 20
2001-03-04
Orddeling
vest-
afjells
Word
«feil»
Kleveland
«korrekt»
Første tips
Karl Ove Hufthammer
tidogsted, 2001-03-01, side 3
2001-02-23
Orddeling
skite-
knikk
Word
«korrekt»
Kleveland
«korrekt»
Første tips
Margrete Raaum
Tips 2001-02-26
Inger Johansen
Sjølv hugsar eg eingong eg las i Klassekampen i spalta «På teppet» for lenge sidan (sikkert to-tre år), der dei dreit ut Dagbladet for ei fantastisk orddeling dei hadde på prent. Dei skreiv om ein skite-kniker, og det var sanneleg ikkje openberrt kva det tydde. Konteksten var vintersport, og det var jo sjølvsagt ein ski-tekniker det var snakk om!
Orddeling
fis-
karlag
Word
«feil»
Kleveland
«feil»
Første tips
Karsten Pedersen
Orddeling
skrivebord-
slampen
Word
«korrekt»
Kleveland
«korrekt»
Første tips
Karsten Pedersen
Orddeling
etterkrig-
såra
Word
«korrekt»
Kleveland
«korrekt»
Første tips
Ingvild Aursoy Måseide
Stod i ei avis, hugsar ikkje kva og når.
Orddeling
telemark-
eting
Word
«korrekt»
Kleveland
«korrekt»
Første tips
Ivar S. Ertesvåg
2001-02-22
Orddeling
sør-
peis
Word
«feil»
Kleveland
«feil»
Første tips
Karsten Pedersen
Orddeling
polka-
lott
Word
«feil»
Kleveland
«korrekt»
Første tips
Karsten Pedersen
Orddeling
pils-
piss
Word
«korrekt»
Kleveland
«korrekt»
Første tips
Karsten Pedersen
Tips 2001-02-22
Ketil Albertsen
Jeg tror den er ekte. Mener jeg så den selv, men det begynner å bli noen år siden, et uhell med en som hadde fått en pils-piss i øyet.
Orddeling
kirkemusik-
kuken
Word
«feil»
Kleveland
«korrekt»
Første tips
Ketil Albertsen
Ellers er jo den virkelig klassiske en skikkelig stor overskrift på forsiden av Nordlys: Det stod ett eller annet om «kirkemusikkuken», og de klarte å orddele midt på dobbelt­konsonanten. Og den historien er så gammel at de neppe kan skylde på databaserte orddelings-systemer – det var nok en liten djevel som hadde gått i en setter, regner jeg med.
Orddeling
barke-
eper
Word
«korrekt»
Kleveland
«korrekt»
Første tips
Karsten Pedersen
[…] jeg så [barke-eper] i en eller annen pocketbok en gang.
Orddeling
råkos-
tjernet
Word
«korrekt»
Kleveland
«korrekt»
Første tips
Arne Dehli Halvorsen
Orddeling
urin-
do-europeisk
Word
«feil»
Kleveland
«korrekt»
Første tips
Ein språkforskar:
Her er ei morosam orddeling eg fekk i korrekturen på ein artikkel eg hadde skrive sjølv.
Orddeling
hand-
elskar
Word
«korrekt»
Kleveland
«korrekt»
Første tips
Olaf Almenningen
2001-02-21
Orddeling
transports-
tyring
Word
«korrekt»
Kleveland
«korrekt»
Første tips
Karl Ove Hufthammer
à la Kart (Kartverkets avis), nummer 1, 2001, side 8
Orddeling
sydame-
rikansk
Word
«feil»
Kleveland
«feil»
Første tips
Karl Ove Hufthammer
Dette er ein klassikar eg hørt om, men som eg ikkje veit om er ekte.
Orddeling
offs-
hore
Word
«korrekt»
Kleveland
«korrekt»
Første tips
Karl Ove Hufthammer
Dette er ein klassikar som dukka opp både titt og ofte då dette ordet var «nytt».
Tips 2003-01-30
Arne Hamre
Det var en tilstelning – utstilling – om emnet her i byen, og arrangøren presterte å ordd-ele som nevnt i en overskrift i brosjyren.
Orddeling
oppsikt-
svekkende
Word
«korrekt»
Kleveland
«korrekt»
Første tips
Steinar Midtskogen
Tips 2001-02-22
Ketil Albertsen
Dette er normal-orddelingen i Adressa! Den der forekommer gang på gang.

Statistikk

Her er ei kort oversikt over korleis dei ulike orddelingsprogramma klarte seg på orda ovanfor. Talet på feil (av 38 orddelingar):

Word
15 (tapar)
Kleveland
8 (vinnar)

Legg til kommentar

E-postadressa vert ikkje synleg for andre. Obligatoriske felt er merkte med *.